PROTOKÓŁ 48. FESTIWALU FOLKLORU GÓRALI POLSKICH W ŻYWCU
48. Festiwalu Folkloru Górali Polskich - Żywiec 2017
Festiwal odbył się w dniach od 29 lipca do 1 sierpnia 2017 r.
W Festiwalu udział wzięło 27 zespołów.
Zespoły oceniało Jury Festiwalu w składzie:
Małgorzata Kiereś - etnograf, przewodnicząca komisji
Magdalena Kroh - etnograf
Lidia Czechowska - choreograf
Adam Adamowski - choreograf
Czesław Węglarz - muzyk, folklorysta
Jan Karpiel Bułecka - muzyk, folklorysta
Bogdan Matusik - muzyk, folklorysta
Kazimiera Koim - sekretarz komisji
Zespoły uczestniczące w konkursie Festiwalu Folkloru Górali Polskich według kolejności występowania:
- ZESPÓŁ REGIONALNY BABIOGÓRZANIE-POLANA MAKOWSKA Z MAKOWA PODHALAŃSKIEGO - z programem "Imieniny Jasia"
- ZESPÓŁ REGIONALNY GÓRALE ŁĄCCY - przedstawiający program "Wesele łąckie"
- ECHO JAWORZA Z PTASZKOWEJ - z widowiskiem "Na św. Wojciecha"
- KASINIANIE-ZAGÓRZANIE Z KASINY WIELKIEJ - przedstawiający program "Po ślubie w karczmie"
- ZESPÓŁ GIEWONT Z ZAKOPANEGO - prezentujący obrzęd "Radośniki"
- ZESPÓŁ REGIONALNY JURKOWIANIE Z JURKOWA - prezentujący zwyczaj "Oskubek"
- ZESPÓŁ REGIONALNY SŁOPNICZANIE ZE SŁOPNIC - prezentujący program "Łobigrowka"
- ZŁOTNICKI ZESPÓŁ GÓRALI CZADECKICH DOLINA NOWEGO SOŁOŃCA - z programem "Kłaka"
- ZESPÓŁ REGIONALNY NAWOJOWIACY Z NAWOJOWEJ - przedstawiający program "Podłazy"
- ZESPÓŁ REGLE IM. J. JĘDROLA Z PORONINA - prezentujący program "Wyjście na hale - redyk"
- ZESPÓŁ REGIONALNY MYSTKOWIANIE Z MYSTKOWA - z programem "Na śmigurt w izbie"
- ZESPÓŁ REGIONALNY MAGURZANIE Z ŁODYGOWIC - z programem "Hołdamas po młócce"
- ZESPÓŁ REGIONALNY PRZYSZOWIANIE Z PRZYSZOWEJ - z programem "Obigrowka u pana młodego"
- ŁEMKOWSKI ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA KYCZERA - z widowiskiem "Sobitky"
- UCZELNIANY ZESPÓŁ GÓRALSKI MŁODE PODHALE Z NOWEGO TARGU - przedstawiający program "Zielone Świątki"
- ROŻNOWSKA DOLINA Z ROŻNOWA - z programem "Krakowioki przyśli"
- ZESPÓŁ REGIONALNY SŁOPNICKI ZBYRCOK ZE SŁOPNIC - z programem "Po kolędzie na Scepona"
- ZESPÓŁ REGIONALNY ŚWARNI ŁOJCE Z SADKU-KOSTRZY - z programem "Kostrzajskie wesele"
- ZESPÓŁ GÓRALSKI ZORNICA Z ZAKOPANEGO - prezentujący zwyczaj "Poracka"
- ZESPÓŁ REGIONALNY LIMANOWIANIE - z programem "Zielone świątki"
- ZESPÓŁ REGIONALNY SKALNIK Z KAMIONKI WIELKIEJ - z programem "Domowe świętowanie Bożego Narodzenia"
- ZESPÓŁ REGIONALNY JAKUBKOWIANIE Z ŁOSOSINY DOLNEJ - z programem "Imioniny u Pietra"
- ZESPÓŁ REGIONALNY KONIAKÓW Z KONIAKOWA - z programem "Szkubaczki"
- REGIONALNY ZESPÓŁ SPOD KICEK Z MORDARKI - z programem "Zapusty z niedźwiedziem"
- PODHALE GRUPA SPISKA Z JURGOWA - prezentujący zwyczaj "Stawianie pannom moja i ogrywanie ich podczas Zielonych Świątek"
- ZESPÓŁ REGIONALNY LIPNICZANIE Z LIPNICY WIELKIEJ - prezentujący program "Wesele Marysi i Jaśka - pło kościele - łocepiny"
- ZESPÓŁ REGIONALNY ZBYRCOK Z JUSZCZYNA - przedstawiający program "Kolędowanie w dzień św. Scepona"
Wszystkie zespoły biorące udział w konkursie zostały ocenione przez jury. Organizatorzy zapewnili każdemu zespołowi możliwość omówienia programu z członkami jury na specjalnie zorganizowanych w tym celu konsultacjach. Dotyczyły one całokształtu problematyki związanej z prezentacją programu folklorystycznego, tj. obejmowały zagadnienia muzyki, tańca, stroju, obrzędowości i reżyserii scenicznej. Stanowiły formę dokształcania instruktorów. Indywidualne rozmowy przeprowadzono z kierownikami i delegacjami wszystkich zespołów.
Jury ma do dyspozycji następujące nagrody regulaminowe, których fundatorem jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej:
"Złote Żywieckie Serce" i 10.000,00 zł
"Srebrne Żywieckie Serce" i 8.000,00 zł
"Brązowe Żywieckie Serce" i 6.000,00 zł
10 wyróżnień regulaminowych dla zespołów po 1.600,00 zł
Ogółem pula nagród wynosi 40.000,00 zł
Po wnikliwej analizie zaprezentowanych przez zespoły programów jury przyznało nagrody, które otrzymują:
"Złote Żywieckie Serce" i nagrodę 10.000,00 zł
ZESPÓŁ REGIONALNY MAGURZANIE Z ŁODYGOWIC - za program "Hołdamas po młócce"
"Srebrne Żywieckie Serce" i nagrodę 8.000,00 zł
ZESPÓŁ REGIONALNY PRZYSZOWIANIE Z PRZYSZOWA - za program "Obigrowka u pana młodego"
"Brązowe Żywieckie Serce" i nagrodę 6.000,00 zł
ZESPÓŁ REGIONALNY ZBYRCOK Z JUSZCZYNA - za program "Kolędowanie w dzień św. Scepona"
Wyróżnienia regulaminowe za poszczególne elementy programu i nagrody pieniężne po 1.600,00 zł każda, otrzymują: - ZESPÓŁ GIEWONT Z ZAKOPANEGO - za dobrą muzykę, śpiew oraz tradycyjny sposób prezentacji tańca góralskiego
- ZŁOTNICKI ZESPÓŁ GÓRALI CZADECKICH DOLINA NOWEGO SOŁOŃCA - za podtrzymywanie i przekazywanie tradycyjnego folkloru Górali Czadeckich
- ZESPÓŁ REGIONALNY MYSTKOWIANIE Z MYSTKOWA - za prezentację bogactwa lokalnej tradycji Mystkowian
- ZESPÓŁ REGIONALNY ŚWARNI ŁOJCE Z SADKU-KOSTRZY - za prezentację fragmentu tradycyjnego wesela szczyrzyckiego
- ZESPÓŁ REGIONALNY GÓRALE ŁĄCCY - za sposób przedstawienia tradycyjnego wesela Górali Łąckich
- UCZELNIANY ZESPÓŁ GÓRALSKI MŁODE PODHALE Z NOWEGO TARGU - za pokazanie tradycji zielonoświątkowych na Podhalu oraz sposób prezentacji tańca góralskiego
- ZESPÓŁ REGIONALNY LIPNICZANIE Z LIPNICY WIELKIEJ - za tradycyjny śpiew, taniec i gwarę Pogórzan
- REGIONALNY ZESPÓŁ SPOD KICEK Z MORDARKI - za prezentację zapustów w Mordarce
- ZESPÓŁ REGIONALNY JURKOWIANIE Z JURKOWA - za sposób interpretacji scenicznej "oskubka" w Jurkowie
- ZESPÓŁ REGIONALNY JAKUBKOWIANIE Z ŁOSOSINY DOLNEJ - za stylowe lachowskie brzmienie muzyki oraz śpiew
Na Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem zostały wytypowane następujące zespoły: - ZESPÓŁ REGIONALNY MAGURZANIE Z ŁODYGOWIC - z programem "Hołdamas po młócce"
- ZESPÓŁ REGIONALNY JAKUBKOWIANIE Z ŁOSOSINY DOLNEJ - z programem "Imioniny u Pietra"
- ZESPÓŁ REGIONALNY ŚWARNI ŁOJCE Z SADKU-KOSTRZY - z programem "Kostrzajskie wesele"
- ZESPÓŁ GIEWONT Z ZAKOPANEGO - prezentujący obrzęd "Radośniki"
Komisja postanowiła przyznać dyplom honorowy dla: Jana Kruczka z Zespołu Regionalnego Przyszowianie z Przyszowej za stylowe granie muzyki lachowskiej na trąbce
Uwagi komisji:
W tegorocznej edycji Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu wzięły udział zespoły folklorystyczne z następujących grup etnograficznych Polskich Karpat: Górale Śląscy, Górale Żywieccy, Górale Babiogórscy, Górale Podhalańscy, Górale Łąccy, Górale Spiscy, Górale Czadeccy, Łemkowie oraz terenów podgórskich: Zagórzanie, Lachy Sądeckie, Lachy Limanowskie, Lachy Szczyrzyckie i Pogórzanie.
Dobór repertuaru przedstawień obejmował prezentację z zakresu obrzędowości rodzinnej, dorocznej oraz sytuacji obyczajowych z życia wsi. Scenariusze w większości przygotowane były poprawnie i mieściły się w zakresie określonym regulaminem konkursu. Poprawiła się umiejętność reżyserii widowisk z naciskiem na autentyczność prezentacji. Trudnością dla zespołów jest nie zawsze właściwe rozumienie treści symbolicznych obrzędów.
Należy dążyć do zgodności tonalnej śpiewów z odegraniem kapeli. Stwierdza się, że zespoły prezentują właściwy dla swojego regionu skład instrumentalny kapel. Komisja sugeruje, aby do programów zespoły wprowadzały zapomniane instrumenty ludowe, takie jak np. dudy, gajdy, piszczałki. W śpiewie należy dążyć do prawidłowej emisji głosu oraz dobrej dykcji w celu zrozumienia treści.
Jury zauważa zgodność prezentowanych strojów z tradycją oraz ich wysokie walory estetyczne. Na uwagę zasługuje wielka dbałość o tradycyjną formę i estetykę rekwizytów obrzędowych.
Komisja wyraża uznanie i podziw dla pracy instruktorów i choreografów, dzięki którym wzrasta poziom artystyczny zespołów, a wykonawcy coraz pewniej i naturalniej zachowują się na scenie wczuwając się w to, co przedstawiają w swoich programach. Ich zaangażowanie i praca to najważniejszy wkład w trwanie tego Festiwalu.
Obsługa techniczna nagłośnienia Festiwalu powinna znać budowę instrumentów i skład kapel oraz mieć ogólne pojęcie na temat brzmienia muzyki tradycyjnej.
Komisja wyraża podziękowanie pracownikom Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej oraz Miejskiego Centrum Kultury w Żywcu za bardzo dobre przeprowadzenie konkursu.
Fundatorem nagród dla laureatów Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej.